آفتابه‌لگن هفت دست!
اینجا هم تکرار تکرار است همانگونه که یکصد فرودگاه کشور همانند 15 صندوق بازنشستگی هرکدام به نحوی در حال انحطاط و ورشکستگی بی‌تقصیر هستند و حالا نوبت بیمارستان‌ها و تجهیزات پزشکی مدرن و گرانقیمت است تا به دلیل نبود نیروی موردنیاز و کارآمد از رونق بیفتند!
اینجا هم تکرار تکرار است همانگونه که یکصد فرودگاه کشور همانند 15 صندوق بازنشستگی هرکدام به نحوی در حال انحطاط و ورشکستگی بی‌تقصیر هستند و حالا نوبت بیمارستان‌ها و تجهیزات پزشکی مدرن و گرانقیمت است تا به دلیل نبود نیروی موردنیاز و کارآمد از رونق بیفتند! بر اساس نظام سطح‌بندی به ازای هر میزان جمعیت، هر یک میلیون نفر جمعیت باید یک دستگاه گرانقیمت تشخیص پزشکی مستقر داشته باشد و پزشکان می‌توانند بر همین اساس میزان مشخصی از این خدمات تشخیص استفاده و تجویز کنند و بیمه‌ها هم در این موارد نظارت و محدودیت‌هایی را اعمال نمایند؛ اما مسئله اصلی این است که تعداد قابل توجهی از این ابزارهای تشخیصی و گرانقیمت با هزینه‌های چند ده میلیارد تومانی پس از خرید و نصب در محل واحد درمانی ازجمله بیمارستان‌های کوچک و بزرگ خراب می‌شوند و یا متصدی آن‌ها نمی‌تواند به‌خوبی از عهده بهره‌وری برآید و بالطبع نیازمند تعهداتی است تا اغلب به دلیل نبودن نیروی متخصص و یا حتی وجود پزشک ورزیده که بتوانند نتایج تصویری را تفسیر کنند، ازجمله در شهرهای کوچک، از کاربری می‌افتند و یا خراب می‌شوند و این دستگاه‌های سنگین قیمت بی‌مصرف می‌مانند تا ضمن به هدر
رفتن سرمایه‌ها، بیمار نیز مستأصل رفتن به شهرهای بزرگ‌تر شود. اگرچه بر اساس اعلام وزارت بهداشت تعداد تخت‌های بیمارستانی و دستگاه‌های تشخیص گرانقیمت همچون MRI و سی‌تی‌اسکن همچنان رو به افزایش است که بعضی‌اوقات مازاد بر نیاز جامعه در یک منطقه خاص هستند. اما عبدالرسول صداقت، عضو شورای عالی نظام پزشکی، با بیان اینکه در یک سیستم برنامه‌ریزی‌شده و صحیح استفاده از تکنولوژی و فناوری باید همراه با تأمین نیروی انسانی متخصص باشد، می‌گوید: «متأسفانه در بسیاری از مراکز درمانی دولتی و حتی برخی مراکز دانشگاهی تکنولوژی‌های روز دنیا با خرید دستگاه‌های پیشرفته را در اختیار قرار گرفته‌است، اما متناسب با آن نتوانسته‌اند نیروی انسانی کارآمد را برای استفاده از این دستگاه‌ها جذب کنند. از واژه بی‌رویه استفاده کردم، چراکه ابتدا برای تأمین نیروی انسانی و به‌ویژه متخصص رادیولوژی برای استفاده مناسب از این دستگاه‌ها اقدامی انجام نشده است. هیچ اقدام تصویربرداری نباید بدون تشخیص متخصص رادیولوژی انجام شود و متخصص رادیولوژی باید تشخیص خود را بر اساس تصاویر انجام‌شده به پزشک معالج ارائه دهد تا ایشان درمان را ارائه دهد. حالا می‌بینیم در
استانی که حدود سه میلیون نفر جمعیت دارد و دستگاه‌های متعدد تشخیصی ازجمله سی‌تی‌اسکن و MRI دارد درنهایت حداکثر دو رادیولوژیست آن‌هم به‌صورت پاره‌وقت و بسیار محدود در بخش دولتی فعالیت دارند و اینگونه ممکن است بیماران روز‌ها و هفته‌ها در انتظار دریافت گزارش اقدامات رادیولوژی بمانند.» که تا چند دهه قبل پزشکان بیشتر به گرفتن شرح‌حال و معاینه بیمار متکی بودند و از این مسیر می‌توانستند بیماری را تشخیص دهند و درمان کنند. حالا سال‌هاست با روی کار آمدن تجهیزات پزشکی سرمایه‌ای و خدمات آزمایشگاهی، اینگونه پزشکان هم ترجیح می‌دهند به جای استفاده از تجارب خود و معاینات بالینی به سراغ تجویز خدمات پاراکلینیکی بروند و از این مسیر برای تشخیص بیماری‌ها استفاده کنند. این در حالی است که در کشور ما تجویز خدمات آزمایشگاهی و پاراکلینیکی با استانداردهای جهانی فاصله‌ای بسیار دارد که از تقاضاهای القابی و روابط پشت پرده میان برخی از پزشکان و این مراکز خبر می‌دهد. درحالی‌که تعداد قابل توجهی از این دستگاه‌ها و تجهیزات با همراهی بعضی از رانت‌های در بدنه قوا یا ذی‌نفوذ وارد می‌شوند و حتی در دورافتاده‌ترین نقاط کشور با شرایطی که نیروی
انسانی متخصص برای راه‌اندازی آن‌ها ازجمله MRI و سی‌تی‌اسکن در دسترس نیست، این ابزارهای ارزشمند در انبارها همچنان خاک می‌خورند، اگرچه میلیاردها هزینه آن‌ها شده است. جلال شکوهی، عضو هیئت‌مدیره انجمن رادیولوژی ایران پیرامون اینگونه دستگاه‌ها و حداقل‌هایی که وزارت بهداشت برای استفاده تعیین کرده تا به ازای هر یک میلیون نفر یک دستگاه MRI وجود داشته باشد، گفته است: «ظاهراً این استاندارد تغییر کرده و کمتر شده است و اکنون حتی اگر قرار باشد به ازای هر نیم میلیون نفر هم یک دستگاه MRI داشته باشیم، بازهم تعداد دستگاه‌های MRI موجود در کشور از این استاندارد بیشتر است. آماری که در جلسات شنیده‌ایم این است که حدود ۴۰۰ دستگاه MRI و بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ دستگاه سی‌تی‌اسکن در کشور داریم که البته ممکن است همه آن‌ها فعال نباشند.» شاید در نظر اول از افزایش و مازاد نیاز بودن اینگونه امکانات پاراکلینیکی احساس غرور کنیم اما نمی‌توان از آن‌ها به‌خوبی و به نفع بیماران بهره جست، زیرا علاوه بر نداشتن نیروی نصاب کافی و متخصص و در بعضی مکان‌ها از پزشک متخصص رادیولوژی هم محروم هستیم تا درحالی‌که آفتابه‌لگن‌ها هفت دست هستند اما از شام و ناهار
خبری نباشد!
ادامه دارد
